تعريف سيستم :
مجموعه پيچيده و تركيبي از اجزاء و اعضاء كه اين مجموعه را بصورت يك كل واحد مطرح ساخته كه به دنبال كسب هدف مشترك هستند. مكتب سيستمي معتقد است كه بايد سازمان را مانند يك كل نظام يافته در نظر گرفت. مطابق اين نظريه كل سازمان چيزي متفاوت با اجزاي آن است .
اجزاء سيستم :
- داده : كليه انرژي و موادي كه از محيط خارج وارد سيستم مي شود و موجب تحرك و فعاليت سيستم مي شود
- پردازش ( عمليات ) : هر نوع فعل يا انفعالاتي كه بر روي داده ها انجام مي شود (فعاليتهاي اصلي سيستم، عمليات است )
- ستاده ( بازداده ) محصول نهايي يا خروجي سيستم است.
- بازخورد : در طول فعاليت سيستم ممكن است انحرافاتي صورت گيرد بنابراين بازخورد در صدد رفع اين انحرافات و اصلاح آنها است ( باز خورد ضامن حيات سيستم ).
5. محيط : هر سيستمي توسط محيطي احاطه شده است كه بر روي آن تأثير مي گذارد بر حسب تعامل سيستم با محيط دو نوع سيستم باز و بسته مطرح مي شود . اگر سيستم با محيط خود رابطه متقابل داشته باشد مي شود سيستم باز و اگر سيستم با محيط خود تعامل و مبادله داده و انرژي نكند سيستم بسته است .
شکل سیستم:
خروجی |
پردازش |
ورودی |
باز خور مرز محیط
دو جهت گيري جديد ناشي از ديدگاه سيستمي :
1. يادگيري سازماني :
فرایند یافتن خطاها و اشتباهات و رفع و اصلاح آن که مبتنی بر آگاهی های گذشته و رویدادهای پیشین است.( مبتنی بر تجربه و خطا)
سازمان یادگیرنده یا سازمان دانش آفرین سازمانی است كه در ايجاد، اكتساب و تبادل دانش، اصلاح و بهبود رفتاري كه در دانش و ديدگاههاي جديد منعكس مي شود، مهارت دارد .در این نوع سازمان خلق دانش کار تخصصی نیست بلکه یک رفتار همگانی است که مبتنی بر دانش و آگاهی اعضای خود است و به صورت محدود از روش آزمون خطا استفاده می کندپیترسنج معتقد است سازماني كه با استفاده از افراد ، ارزشها و ساير خرده سيستم ها و با تكيه بر درس ها و تجربه هایي كه كسب مي كند بطور پيوسته عملكرد خود را تغيير مي دهد و آن را بهبود مي بخشد .
2- نظريه آشوب ( تئوري سيستمهاي غير خطي ) :
اين تئوري ادعا دارد كه هيچ چيز در اين جهان تصادفي نيست و بي نظمي و غير قابل پيش بيني بودن ظاهري امور حاصل و نتيجه طبيعي تفكر قطعي گرايي و اثباتي است . در درون سيستمهاي بي نظم الگويي از نظم وجود دارد . دليل بي نظمي يك سيستم اين است كه ما بر مبناي قضاوت ظاهري يك سيستم را بي نظم مي دانيم در حاليكه هر سيستم پيچيده نيز زندگي خاص خود را دارد و از قواعد خاصي پيروي مي كند و اگر يك سيستم به ظاهر بي نظم را براي مدتي زير نظر داشته باشيم مي بينيم كه داراي يك نظم ذاتي است.
اثر پروانه ای:
یکی از ویژگی های نظریه آشوب اثر پروانه ای است. مطابق این مسئله یک تغییر کوچک ( مثبت یا منفی) از ناحیه مدیر می تواند آثار بزرگی بوجود آورد (مثبت یا منفی). یا بعبارت دیگر یک حرکت کوچک و جزئی می تواند موجد یک تحرک عظیم باشد.
مكتب اقتضايي :
مطابق نظريه اقتضايي مطلق گرایی در مدیریت خطا است و مطلوبیت هر شیوه و روش وابسته به شرایط و موقعیت است بنابراین بهترين راه حل براي حل مسائل و اعمال مديريت وجود ندارد بلکه بايد با توجه به موقعيت و مجموع شرايط اقدام به فعاليت نمود . اين ديدگاه بر اجتناب از اصولگرايي مطلق تأكيد دارد و مي گويد همه چيز بستگي به شرايط دارد.
تفاوت ديدگاه اقتضايي و ديدگاه وضعيتي :
ديدگاه وضعيتي معتقد است كه شرايط و موقعيتهاي مديريتي منحصر به فرد است و هر وضعيتي برخورد كاملاً مختص به خود دارد . اما در ديدگاه اقتضايي مي توان اقتضائات مشابه را دسته بندي نمود براي همه آنها برخورد مشابه انجام داد.