تفاوت های مقالات ژورنالی و کنفرانسی

انواع مقالات
به طور کلی مقالات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1- مقالات ژورنال

2- مقالات کنفرانسی

از تفاوت‌های مهم مقالات ژورنال و کنفرانس می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

 

معمولا مقالات ژورنال به علت اینکه داوری دقیق‌تری (Peer review) دارند دارای اعتبار و ارزش علمی بالاتری نسبت به مقالات کنفرانسی هستند. صحت و اعتبار نتایج در مقالات ژورنال بالاتر از مقاله‌های کنفرانسی است. لازم به ذکر است که اعتبار مقالات چاپ شده در کنفرانس‌های بسیار معتبر همچون NIPS (Neural Information Processing System) نیز بسیار بالاست. در کنفرانس NIPS نام نویسندگان در مقاله ذکر نمی‌شود و لذا حتی داوران هم نام نویسندگان را نمی‌بینند که اصطلاحا blind review گفته می‌شود.
برای ارسال مقاله به مجله محدودیت زمانی وجود ندارد و در هر زمانی می‌توان مقاله را برای مجله ارسال نمود. اما برای ارسال مقاله به کنفرانس، مهلت ارسال وجود دارد و چنانچه مقاله در موعد مقرر شده ارسال نشود، داوری نشده و پذیرفته نخواهد شد.
نتایج داوری مقاله‌های کنفرانسی در مدت کوتاه‌تری اعلام می‌شود. در حالیکه در مقاله‌های ژورنال فرایند پذیرش مقاله طولانی‌تر بوده (گاهی اوقات بیش از یکسال) و معمولا مقاله چندین بار مورد اصلاح و تجدیدنظر داوران و نویسندگان قرار می‌گیرد.
در مقاله ژورنال، جزییات دقیق‌تر و مفصل‌تری از پژوهش و یافته‌های آن بیان می‌شود و معمولا محدودیتی در تعداد صفحات وجود ندارد و تعداد صفحات بیشتری دارند(برخی از مجلات محدودیت تعداد کلمه (مثلا 5000 کلمه) و یا همچون برخی از مجلات IEEE محدودیت تعداد صفحه دارند (معمولا 12 صفحه) و به ازای هر صفحه بیشتر می‌بایست هزینه اضافی پرداخت شود.). مقاله‌های کنفرانسی مختصر بوده و صرفاً به مطرح کردن ایده و توضیح آن، با انجام آزمایشات و شبیه‌سازی‌های ساده می‌پردازند و از نظر تعداد صفحات دارای محدودیت بیشتری می‌باشند
1- مقالات ژورنال

در هر مقاله ژورنال (Journal paper) یک یافته جدید علمی به طور کامل و شفاف بررسی می‌شود. در این نوع مقالات، مقایسه پژوهش جدید با پژوهش‌های پیشین انجام می‌گیرد و نتایج به صورت دقیق و مفصل توضیح داده می‌شوند.

انواع مقالات ژورنال

مقالات اصلی (Original Paper یا Regular Research)
مقالات مروری (Review Paper)
مقالات از نوع Letter
مقالات Short/ Rapid/ Brief Communication
حال ویژگی‌های هر یک از انواع مقالات به اختصار توضیح داده می‌شود.

• مقالات اصیل

در صورتیکه پژوهش انجام شده از نوآوری کافی برخوردار بوده و نتایج مهم و جدیدی بدست آمده باشد، چگونگی انجام پژوهش و دستاوردهای حاصل از آن، در قالب original paper چاپ و به اطلاع جامعه علمی رسانده می‌شود. این دسته مقالات، مقاله‌هایی مفصل با شرح جزییات کافی می‌باشند و دارای ارزش علمی بالایی هستند. مقالات اصیلی که به تازگی چاپ شده‌اند و با توجه به اهمیت موضوع، نوآوری و ارزش علمی آن‌ها، به سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار بگیرند تحت عنوان Hot Papers در سایت مجلات مشخص می‌شوند.

• مقالات مروری

همانطور که از نام این نوع مقالات بر می‌آید، افراد صاحبنظر و با تجربه که به طور گسترده و مستمر بر روی یک مقوله علمی به پژوهش مشغولند، با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، ضمن بین تاریخچه و تشریح پژوهش‌هایی که در طی سال‌های گذشته بر روی آن موضوع انجام شده است، وضعیت فعلی و نیز پژوهش‌های آتی را بیان می‌کنند و مرور می‌نمایند. همچنین نویسندگان به ارایه نظرات و دستاوردهای پژوهشی خود پرداخته و افق‌های جدید و پیشرو را ارایه می‌کنند. گاهی اوقات نیز مجله از پژوهشگران برجسته دعوت می‌کند که در یک موضوع به روز پژوهشی، مقاله مروری بنویسند که اصطلاحاً invited review گفته می‌شود.

• مقالات از نوع Letter

ارزش علمی مقاله‌های از نوع Letter از مقاله‌های اصیل کمتر است. نکته مهم این است که امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد. معمولا مقاله‌های از نوع Letter، از نظر حداکثر تعداد کلمات به کار رفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند که به نوع مجله بستگی دارد. به عنوان نمونه برای مجله Neuroscience Letter، مقالات باید حداکثر پنج هزار کلمه با در نظر گرفتن تمامی کلمات نوشته شده در متن مقاله، زیرنویس شکل‌ها، جداول، مراجع و … باشند. همچنین در سایت مجله Neurocomputing نوشته شده که مقالات از نوع Letter می‌تواند حداکثر چهار صفحه باشد. یک حالت خاص، Letter to the Editor است که می‌تواند در یک صفحه نیز نوشته شود. Letter to the Editor در تکمیل و یا انتقاد از محتویات یک مقاله اصیل و معمولا توسط افراد متخصص و خبره نوشته می‌شود. معمولا این مقالات دو حالت پذیرش (Accept) و یا رد (Reject) دارند و کمتر حالت اصلاح (Revise) به خود می‌گیرند.

• مقالات از نوع Short/ Rapid/ Brief Communication

این دسته از مقالات مشابه Letter هستند و معمولاً توسط پژوهشگران برجسته نوشته می‌شوند، اگرچه لزوماً اینگونه نیست! گاهی اوقات تحقیق به نتایج جدید اما محدودی دست یافته است که در قالب short/ brief ارایه شده و چاپ می‌شوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیشتر از بقیه بوده که مزیت عمده آن‌ها بشمار می‌رود. در واقع در این مقالات، نتایج به صورت مختصر و مفید با تکیه بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده می‌شود. برخی از مجلات برای این دسته از مقالات محدودیت تعداد کلمات و یا تعداد صفحات دارند.

• Book Chapter

یک فصل از کتاب می‌باشد که در واقع گردآوری و خلاصه مقالات تالیفی و پژوهش‌های انجام شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی می‌باشد. در این حالت معمولا افراد صاحبنظر و برجسته علمی به عنوان سردبیر کتاب انتخاب شده و آن‌ها با توجه به سرفصل و مطالبی که می‌بایست در کتاب مطرح شود، از دیگر محققین برای نوشتن فصل‌‌های کتاب دعوت به همکاری می‌نمایند. به این ترتیب، کتاب با همکاری چندین پژوهشگر (هر فصل توسط یک یا چند محقق) نوشته می‌شود. در نهایت سردبیر این فصول را در قالب بخش‌های مختلف کتاب، مرتب و منسجم می‌نماید.

علاوه بر مقالات ISI، مقالاتی در کشور خودمان در مجلات علمی‌- پژوهشی و یا علمی- ترویجی به چاپ می‌‌رسند. به عنوان مثال نشریه علمی- پژوهشی امیرکبیر از جمله مجلات علمی‌- پژوهشی مطرح کشور می‌باشد. مقالاتی که در مجلات علمی- پژوهشی چاپ می‌شوند مشابه مقالات ISI هستند. همچنین ارزش علمی مجلات علمی- پژوهشی از مجلات علمی- ترویجی بیشتر می‌باشد.

2- مقالات کنفرانسی

در یک کنفرانس، افرادی که در زمینه خاصی به تحقیق و پژوهش مشغول هستند، به تبادل اطلاعات می‌پردازند. بیشتر اوقات، ایده‌ای که در آغاز به ذهن می‌رسد به صورت یک مقاله کنفرانسی چاپ شده و به جامعه علمی عرضه می‌شود. در این مرحل هنوز جزییات، مورد بررسی دقیق قرار نگرفته و مقایسه کافی با دیگر پژوهش‌های مشابه انجام نشده است. مزیت عمده مقالات کنفرانسی این است که مقاله به صورت شفاهی و سخنرانی ارایه شده و به این ترتیب با دیگر صاحبنظران بحث و تبادل نظر می‌شود. یکی دیگر از مزایای ارسال مقاله برای کنفرانس، سرعت پذیرفته شدن و چاپ شدن مقاله است که معمولاً سریع‌تر از مقالات ارسال شده برای مجلات است. مقالات پذیرفته/ ارایه شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانس با نام proceeding چاپ می‌شوند. سایت‌های مختلفی وجود دارد که کنفرانس‌های تخصصی مرتبط با رشته‌ها را به صورت دسته‌بندی شده و بر اساس تاریخ و زمان برگزاری کنفرانس ارایه می‌کنند از جمله:

www.allconferences.com و www.conferencealrets.com

برای کنفرانس‌ها مهلت ارسال مقاله (Deadline) وجود دارد و در صورتی که مقاله پس از مهلت تعیین شده برای کنفرانس ارسال گردد، در نظر گرفته نمی‌شود و داوری نخواهد شد. پس از نوشتن مقاله مطابق با آیین نامه نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس و ارسال به موقع آن (Submit)، فرآیند داوری مقاله آغاز می‌شود که بسته به کنفرانس تقریبا دو ماه طول می‌کشد. معمولاً چند داور که در زمینه مقاله ارسال شده دارای دانش و تجربه مناسبی باشند، آنرا مطالعه می‌کنند، نکات و پرسش‌های خود را به گروه علمی برگزارکننده کنفرانس ارسال می‌نمایند. در نهایت، نتایج داوری به اطلاع نویسندگان مقاله رسانده می‌شود.

معیارهای اصلی برای ارسال مقاله به کنفرانس، علاوه بر همخوانی موضوع و محتوای مقاله با موضوعات مطرح شده در کنفرانس، سابقه کنفرانس، محل برگزاری کنفرانس، کمیته برنامه‌ریزی علمی کنفرانس (TPC: Technical Program Committee)، حمایت کنندگان کنفرانس و هزینه ثبت نام و شرکت در کنفرانس می‌باشد. هرچه کنفرانس سابقه بیشتری داشته باشد اهمیت کنفرانس بیشتر است. به عنوان مثال، ارزش علمی کنفرانسی که برای بیست و سومین بار برگزار می‌شود نسبت به کنفرانسی که برای بار دوم برگزار می‌شود بالاتر است. معمولا کنفرانس‌های جدیدتر جهت تبلیغ و مطرح شدن، تعداد بیشتری از مقالات را می‌پذیرند و در عین حال داوری ساده‌تری انجام می‌دهند. کنفرانس‌هایی که در دانشگاه‌های مطرح دنیا برگزار می‌شوند، معمولا کیفیت علمی بالاتری داشته و داوران خبره و متخصص، مقاله را داوری خواهند نمود. همچنین هر چه اعضای کمیته علمی کنفرانس از رتبه علمی بالاتری برخوردار بوده و پژوهشگرانی برجسته و شناخته شده باشند، سطح علمی کنفرانس بالاتر خواهد بود. کمیته علمی کنفرانس وظیفه انتخاب داورها برای مقالات و اخذ تصمیم نهایی در مورد پذیرش و یا عدم پذیرش مقالات بر مبنای نظر داوران را به عهده دارد. حمایت کنندگان کنفرانس نیز نقش بسزایی در کیفیت برگزاری کنفرانس بر عهده دارند. به عنوان مثال مقالات پذیرفته شده توسط چه ناشرانی چاپ می‌شوند و یا نسخه تکمیلی مقالات برتر کنفرانس در چه مجلاتی به چاپ خواهند رسید. بدیهی است چاپ مقالات توسط ناشران معتبر، بر اهمیت آن کنفرانس می‌افزاید.

در کنفرانس‌ها، بابت شرکت در کنفرانس و چاپ مقاله هزینه‌ای دریافت می‌شود که اصطلاحاً هزینه ثبت نام (Registration) گفته می‌شود. البته بدون ارسال ارایه مقاله نیز می‌توان با پرداخت هزینه ثبت نام و فقط به عنوان شرکت کننده حضور داشت. گاهی اوقات، در بعضی از کنفرانس‌ها هزینه ثبت نام تعیین شده برای ارایه یک مقاله با دو مقاله یکسان است. در برخی کنفرانس‌ها نیز هزینه ثبت نام یک مقاله تعیین شده و به ازی هر مقاله بیشتر، مبلغی اضافه بر هزینه ثبت نام اولیه دریافت می‌شود. به عنوان مثال در کنفرانس IJCNN (International Joint Conference on Neural Networks) که یکی از کنفرانس‌های معتبر علمی در زمینه شبکه‌های عصبی زیستی، مصنوعی و علوم مرتبط با آنست، هزینه ثبت نام دو مقاله با یک مقاله یکسان است. به عبارت بهتر با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می‌توان دو مقاله را در کنفرانس ارایه کرد و در مجموعه مقالات چاپ نمود. اما به ازی هر مقاله پذیرفته شده‌ی دیگر (بیش از دو مقاله)، می‌بایست یکصد دلار پرداخت نمود. بنابراین توصیه می‌شود حتما این موضوع را از طریق سایت کنفرانس بررسی کنید.

برای تشویق نویسندگان و شرکت کنندگان به ثبت نام به موقع در کنفرانس، هزینه ثبت نام زودهنگام (Early registration) کمتر است و شرکت کنندگانی که سریع‌تر ثبت نام نمایند هزینه کمتری پرداخت می‌کنند. به عبارت دیگر نویسندگانی که مقاله آن‌ها پذیرفته شده است، بهتر است هر چه سریع‌تر در کنفرانس ثبت نام کنند چرا که پس از سپری شدن زمان ثبت نام زودهنگام، هزینه بیشتری باید بپردازند. به طور کلی، بیشتر کنفرانس‌ها برای دانشجویان و یا اعضای انجمن‌های مرتبط با آن کنفرانس، تخفیف قایل می‌شوند که جزییات آن در قسمت registration سایت کنفرانس بیان می‌شود شکل زیر را ملاحظه کنید.

مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس

شکل بالا مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس است. همانطور که این جدول نشان می دهد هزینه ثبت نام پیش از دوم اوریل، کمتر از هزینه ثبت نام پس از آنست. همچنین این جدول مبلغ هزینه ثبت نام در گروه های مختلف ثبت نام دانشجویی، ثبت نام اعضای IEEE و حتی ثبت نام یک روزه در کنفرانس را نشان می دهد. در توضیحات بالای جدول نوشته شده که برای چاپ مقاله پذیرفته شده در کتاب مجموعه مقالات، می بایست هزینه ثبت نام کامل عضو/غیرعضو توسط یکی از نویسندگان پرداخت گردد. همچنین با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می توان دو مقاله را در کنفرانس ارائه نمود.

از دیگر نکات حایز اهمیت در مقالات کنفرانسی، تعداد صفحات مقاله می‌باشد. در سایت کنفرانس تعداد صفحات مجاز مقاله اعلام شده است. به عنوان مثال در سایت کنفرانس IJCNN نوشته شده که مقالات حداکثر می‌بایست شش صفحه باشند. در صورتیکه تعداد صفحات مقاله بیش از شش صفحه باشد، به ازی هر صفحه اضافی، هزینه بیشتری مثلا یکصد دلار علاوه بر هزینه ثبت نام باید پرداخت شود (Extra page charge). در این صورت یک مقاله هشت صفحه‌ای، هزینه اضافی دویست دلاری در پی دارد. لازم به ذکر است که حداکثر تعداد صفحات مقالات کنفرانسی محدود می‌باشد و معمولا بیش از ده صفحه مجاز نخواهد بود.

 

در قسمت تاریخ‌های مهم (Important Dates) از سایت کنفرانس و یا فراخوان ارسال مقاله ، اطلاعات مهمی از جمله مهلت ارسال مقاله، تاریخ پاسخ‌دهی مربوط به رد و یا پذیرش مقاله ، مهلت ارسال نسخه نهایی مقالات پذیرفته شده ، تاریخ ثبت نام در کنفرانس (Registration) و تاریخ برگزاری کنفرانس (Conference dates) ذکر شده است را ملاحظه کنید. با توجه به تعداد زیاد مقالات ارسالی برای کنفرانس و سرعت عمل داوران برای داوری و ثبت نظر خود، معمولا تاریخ اعلام نتایج داوری مقالات، چند روز با تاریخ اعلام شده در سایت اختلاف دارد و گاهی اوقات چند روز دیرتر نتایج اعلام می‌شوند.

مقالات ارسال شده برای کنفرانس دارای الگوی نگارش (Template) مشخصی می‌باشند که وابسته به آن کنفرانس می‌باشد. به عنوان مثال نوع قلم، اندازه قلم و یا حتی دو ستونه و یا تک ستونه بودن مقاله در کنفرانس‌های مختلف، متفاوت است. هر مقاله‌ای که به کنفرانس ارسال می‌شود، می‌بایست قواعد نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس را کاملا رعایت کند. در صورت عدم رعایت، در بیشتر اوقات مقاله بدون داوری شدن، رد می‌شوند. یکی از راه‌های ساده و درست این است که فایل template مقاله ار از سایت کنفرانس دانلود کرده، متن مقاله خود را در بخش‌های مناسب این فایل کپی کرده و سپس قسمت‌های اضافی را حذف کنید. معمولا فایل template در دو قالب Word و یا Latex بر روی سایت کنفرانس قرار داده می‌شود. در صورتیکه بخش عمده مقاله فرمول‌ها و قضایای ریاضیاتی باشد، استفاده از نرم افزار Latex توصیه می‌شود.

معمولا نسخه تکمیل شده مقالات برتر کنفرانس (Best papers) در مجلات چاپ می‌شود که ممکن است برخی از این مجلات نیز ISI باشند. این موضوع در سایت کنفرانس اعلام شده است. در این حالت، این مقالات در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ نمی‌شوند و نویسندگان می‌بایست جهت داوری مجدد، مقاله را برای آن مجله‌ی معرفی شده ارسال نمایند. به این ترتیب، مقاله از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و لذا پس از داوری مجدد و پذیرش، به صورت یک مقاله ژورنال چاپ می‌شود. ممکن است این مقالات در شماره ویژه مجله (Special issue) و یا شماره معمولی (Regular issue) به چاپ برسند. معمولا فرآیند پذیرفته شدن این دسته از مقالات که از کنفرانس برای مجله ارسال می‌شوند، نسبت به اینکه مقاله‌ها مستقیما برای مجله ارسال شود ساده‌تر است. همچنین هر کنفرانسی برای بهترین ارایه‌ها و بهترین پوسترها و یا بهترین مقالات دانشجویی، جوایزی را در نظر می‌گیرد.

در بیشتر اوقات، داوران سوالات و نکاتی جهت توضیح بهتر مطالب مطرح کرده و یا اشتباهات نگارشی و نوشتاری مقاله را بیان می‌کنند تا تصحیح شوند. در این حالت، نویسندگان می‌بایست بر اساس نظر داوران، مقاله را اصلاح کرده و نسخه نهایی مقاله (Final version) را که معمولا نسخه Camera ready نامیده می‌شود، دوباره ارسال نمایند. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر از طرف نویسندگان می‌بایست در این نسخه انجام گیرد و به عبارت بهتر این همان نسخه‌ای است که در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ خواهد شد.

مقالات پذیرفته شده در کنفرانس معمولا به دو صورت برای شرکت کنندگان ارایه می‌شود:

الف) ارایه شفاهی (Oral): مقاله به صورت شفاهی در زمان تقریبی بیست دقیقه برای حاضرین ارایه می‌شود. در این حالت پانزده دقیقه برای ارایه نویسنده و پنج دقیقه برای پرسش و پاسخ در نظر گرفته می‌شود. فایل ارایه باید به صورت پاورپوینت (PowerPoint) باشد.

ب) پوستر (Poster): اگر شخص نتواند/ نخواهد مقاله را به صورت شفاهی ارایه دهد و یا داوران با ارایه مقاله به صورت پوستر موافقت کرده‌اند؛ می‌تواند پوستر مقاله را تهیه کرده و در محل تعیین شده قرار دهد. معمولا زمان مشخصی در اختیار نویسندگان قرار داده می‌شود تا بتوانند در مورد مقاله خود به شرکت کنندگان توضیح دهند.

توجه به این نکته ضروری است که حداقل یکی از نویسندگان می‌بایست در کنفرانس ثبت نام کرده و جهت ارایه مقاله حضور پیدا کند. اما شرکت در کنفرانس به ویژه در کشورهای دور مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار می‌باشد. بنابراین اگر مقاله شما در کنفرانسی پذیرفته شده و شما نمی‌توانید در کنفرانس شرکت کنید، حتما این موضوع را به دبیر کنفرانس اطلاع دهید تا مقاله شما از لیست ارایه دهندگان خارج شود. توصیه می‌شود در این حالت، با دبیر کنفرانس مکاتبه کرده تا با پرداخت هزینه ثبت نام و بدون شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله، نسخه نهایی مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات آن کنفرانس چاپ شود. در صورت عدم اطلاع رسانی به موقع به دبیر کنفرانس، نام شما در لیست ارایه کنندگان مقاله قرار می‌گیرد و اگر در چنین حالتی مقاله توسط کسی ارایه نشود، نام نویسندگان در لیست سیاه (Black list) قرار گرفته و برای دیگر کنفرانس‌های وابسته نیز فرستاده می‌شود. در این صورت مقالات بعدی شما در کنفرانس‌های مشابه رد خواهد شد (حتی بدون داوری).

از دیگر گردهمایی‌های مشابه با کنفرانس می‌توان به سمینار، کنگره (Congress) و سمپوزیوم (Symposium) اشاره نمود. در سمینار تعداد مقالات و موضوعات ارایه شده و تعداد شرکت کنندگان به مراتب بسیار کمتر از کنفرانس می‌باشد. برگزارکنندگان سمینار از یک یا چند نفر که در مورد موضوعات مشخصی تحقیق کرده‌اند، دعوت کرده و آن‌ها نیز نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش خود (یا دیگران) را که پیش از این در مجلات و کنفرانس‌های معتبر چاپ شده‌اند، بیان و ارایه می‌کنند. همچنین گاهی اوقات چند کنفرانس با هم ملحق شده و یک کنگره جهانی را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال کنفرانس‌های شبکه عصبی، سیستم‌های فازی و محاسبات تکاملی با هم کنگره جهانی هوش محاسباتی را تشکیل می‌دهند. از سمپوزیوم‌ها نیز می‌توان به سمپوزیوم بین‌المللی شبکه عصبی (ISNN) اشاره کرد که یکی از سمپوزیوم‌های معتبر در زمینه شبکه‌های عصبی و کاربردهای آن می‌باشد و هر ساله برگزار می‌شود. قوانین جاری در کنگره‌ها و سمپوزیوم‌ها با قوانین کنفرانس‌ها مطابقت دارد.

معمولا در کنار کنفرانس‌ها (گاهی نیز به صورت مستقل)، کارگاه‌های جانبی و تخصصی (Workshop) مرتبط با موضوعات کنفرانس تشکیل می‌شود. شرکت در این کارگاه‌ها مستلزم پرداخت هزینه ثبت نام آن‌ها می‌باشد. گاهی اوقات این کارگاه‌های علمی به صورت تئوری و عملی توسط شرکت‌ها برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که کارگاه‌ها از نظر تعداد افراد شرکت کننده محدودیت دارند (مثلا بیست نفر). برگزاری کارگاه و یا شرکت در آن‌ها برای اعضای هیات علمی و به ویژه برای دانشجویان بسیار مفید بوده و برای تشویق اعضای هیات علمی و دانشجویان، دانشگاه‌ها برای برگزارکنندگان و نیز شرکت کنندگان، امتیاز پژوهشی در نظر می‌گیرد.

هر ساله در داخل کشور نیز در حیطه‌های مختلف پژوهشی کنفرانس‌های معتبر ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود و اساتید و دانشجویان جدیدترین دستاوردهای پژوهشی خود را ارایه می‌کنند. شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی توصیه می‌شود.

منبع: سایت آکادمی آمار ایران دکتر مرادی