تعریف پرسونای مخاطب در بازاریابی محتوا
نویسنده: دکتر مجتبی پیرزاد
وقتی به بازاریابی محتوا فکر میکنیم و تصمیم میگیریم مفاهیم استراتژی محتوا را به ایدههایی اجرایی برای جلب مخاطب و کسب درآمد تبدیل کنیم، معمولاً نخستین چیزی که به ذهن ما میرسد، تولید محتواست. سوالاتی از این دست که آیا بهتر است محتوا را خودمان تولید کنیم یا آن را از منابع دیگر تامین کنیم؟ یا اینکه محتوا را با چه نرخی منتشر کنیم؟
اگر در شبکههای اجتماعی (مثلاً فیس بوک) حضور داریم، بهترین بازهی زمانی انتشار مطالب چگونه است؟ به صورت روزانه؟ هفتگی؟ منظم؟ یا نامنظم؟ اگر میخواهیم در وبسایت شرکت خودمان مطالبی را منتشر کنیم با چه نظم و برنامهای این کار را انجام دهیم؟ اگر قرار است صرفاً بروشورهایی چاپ کنیم و در سوپرمارکتها توزیع کنیم، چه تعداد بروشور لازم داریم و کدام سوپرمارکتها برای این کار مناسب هستند؟ دستورالعمل آشپزی با استفاده از سس جدیدمان را در کنار بستههای سس به مشتریان هدیه بدهیم یا آن را به شکلی شکیل چاپ کنیم و در کتابفروشیها بفروشیم تا پرستیژ بیشتری برای برندمان ایجاد شود؟
همهی این سوالات در حوزهی بازاریابی محتوا میگنجند و پرسیدن آنها منطقی است. اما سوال دیگری وجود دارد که بهتر است قبل از وارد شدن به جزییات اجرایی بازاریابی محتوا، به آن فکر کنیم: مخاطب محتوای ما چه کسی است؟
در اینجا فهرستی از برخی مهمترین ویژگیهای مخاطب که میتوانند در تعریف پرسونا مورد توجه قرار بگیرند را برای شما آماده کردهام. طبیعی است که برای هر کسب و کاری بسته به تولیدی یا خدماتی بودن و نیز با توجه به نوع محصول ممکن است برخی از این سوالها پر اهمیتتر و برخی دیگر کم اهمیتتر باشند:
همانطور که حتماً در دستورالعمل بالا توجه داشتهاید، تعریف پرسونای مخاطب در بازاریابی محتوا، چیزی فراتر از بخش بندی بازار مخاطبان محتوا است. به عبارت دیگر، اگر چه بخشبندی بازار میتواند به عنوان یک ورودی ارزشمند برای تعریف پرسونا مورد استفاده قرار گیرد، اما به خودی خود نمیتواند برای بازاریابی محتوا کافی باشد.
هدف نهایی بازاریابی محتوا یک یا دو یا سه یا چهار (و چیزی در همین حدود) انسان هستند! انسانهایی که هر کدام از آنها میتوانند نمایندهی یک گروه از جامعه مخاطبان باشند. جامعهای که مرزهای آن، نه فقط بر اساس سن یا علایق یا تخصص یا جنسیت یا درآمد، بلکه بر اساس ترکیبی از این موارد و دهها مورد دیگر تعریف میشود.
ضمن اینکه بر خلاف بخشبندی بازار که یک مشتری یا در آن هست و یا در آن نیست، در پرسونا، هر مخاطب ممکن است به یکی از پرسوناها نزدیکتر و به پرسونای دیگر دورتر باشد و معمولاً به صورت مطلق زیر چتر یک پرسونا قرار نمیگیرد.