تعریف تكنولوژي
تكنولوژي(Technology) تمام دانش، محصولات، فرايندها، ابزارها، روش ها و سيستم هايي است كه در جهت خلق و ساخت كالاها و ارائه خدمات به كار گرفته مي شوند.
- تکنولوژی، اجراء عملی دانش است.
- تکنولوژی عبارت است از روش انجام کار ها توسط ما
- تکنولوژی، ابزاری است که بوسیله آن به اهداف خود دست می یابیم.
- تكنولوژي، ابزاري است كه به كمك تلاش و سعي آدمي مي آيد.
- تكنولوژي، دانشي است كه براي ساخت كالاها، ارائه خدمات و بهبود نحوه استفاده از منابع محدود و با ارزش، استفاده مي شود.
- تكنولوژي، نتيجه و پيامد توسعه دانش است.
- دانش را تعريف كنيد؟
دانش، تمام آن چيزي است كه فكر و ذهن آدمي توانسته است از ميان حجم انبوه اطلاعات، به دست آورد و درك كند.
- اجزاي تكنولوژي از نظر زلني
- سخت افزار: ساختار فیزیکی و آرایش منطقی تجهیزات یا ماشین آلات كه قرار است براي انجام وظايف لازم مورد استفاده قرار بگيرند(به طور قيزيكي قابل حس كردن و ديدن است).
- نرم افزار: دانش نحوه استفاده از سخت افزار براي انجام وظايف لازم.
- مغز افزار: دلایل استفاده از تکنولوژی به شیوه ای خاص (به مغز افزار توجیه فنی نیز گفته می شود).
- دانش فنی: دانش یا مهارت کسب شده در باره نحوه انجام درست کارها( دانش فني مي تواند نتيجه تجربه، اتقال دانش يا تمرين عملي باشد.)
نكته : ابعاد تكنولوژي بايد متناسب رشد پيدا كنند.
- نقش تكنولوژي در كسب و كار
سازمان وسیله ای است جهت معرفی یک یا چند تکنولوژی به جامعه از طريق :
- چگونگی تولید کالاها و خدمات
- تعیین اینکه چه چیزی را می توان تولید نمود
- توان بالقوه لازم برای تولید چه چیزی وجود دارد.
تکنولوژی احتمالات را به واقعیات تبدیل می کند.
نكته : تكنولوژيهايي كه در يك شركت وجود دارند، دارايي هاي تكنولوژيك آن شركت مي باشند. لذا اين دارايي ها مي توانند سخت افزار، نرم افزار، مغز افزار و دانش فني باشند. در گذشته، ارزش يك شركت عمدتاٌ بر پايه و بر اساس ميزان سرمايه و دارايي هاي فيزيكي اش نظير زمين، ساختمانها، تجهيزات و موجودي ارزيابي مي گرديد. امروزه ارزش واقعي يك شركت بيشتر از ارزش دارايي هاي فيزيكي اش يا ارزش خالص دفتري اش، ارزيابي مي شود. تكنولوژي به كاركنان و سيستم هاي تكنولوژيك شركت متكي است.ارزش يك شركت مبتني بر تكنولوژي و كاركنانش است.
انواع دارائی های سازمان بر اساس نظر کوئین و همکارانش
- دانش ادراکی، یا دانش چیستی: مهارت و درک ابتدائی از اصول و مفاهیم است که برای دست یابی به موفقیت های تجاری ضروری است، اما کافی نیست
- مهارت پیشرفته یا دانش فنی: تبدیل دریافتهای تئوریک به اجرای موثر
- درک سیستمی یا توجیه چرائی: آگاهی از روابط علی – معلولی و سازنده نظم و دسیپلین است
- خلاقیت خود جوش یا پیگیری چرائی: خواست، انگیزه و سازگاری لازم برای کسب موفقیت است
طبقه بندي تكنولوژي
- تکنولوژی جدید(New Technology) : هر نوع تکنولوژی جدیدا” تولید یا اجرا شده اي است كه اثري بارز و مشخص بر روش توليد كالاها يا ارائه خدمات توسط يك دارد. مثال : يك نرم افزار جديد كامپيوتري كه مي تواند نقشه هاي مهندسي ترسيم كند و لذا جايگزين ترسيم دستي مي شود. نمونه ديگر، يك وب سايت اينترنتي است كه براي بازاريابي محصولات شركت طراحي شده است. لزومي ندارد كه اين تكنولوژي براي دنيا جديد باشد، بلكه همين طور كه براي شركت جديد باشد كافي است. ممكن است اين تكنولوژي سالها پيش توسط ديگران طراحي و استفاده شده باشد، اما هر وقت كه براي اولين بار در موقعيتي جديد استفاده و معرفي مي شود، به عنوان تكنولوژي جديد طبقه بندي مي گردد. تكنولوژي جديد، اثری عمیق بر بهبود بهره وری و حفظ جایگاه رقابتی شرکتها دارد.
- تکنولوژی نوظهور(Emerging Technology): هر نوع تکنولوژی جدیدی که هنوز به طور كامل تجاري و به بازار ارائه نشده است، اما ظرف 5 سال آينده اين چنين خواهد شد. ممكن است در حال حاضر كاربرد آن محدود باشد، اما انتظار مي رود در آينده به شكلي قابل ملاحظه تكامل يابد. نمونه هاي تكنولوژي نوظهور عبارتند از : مهندسي ژنتيك(Genetic Engineering)، نانو تكنولوژي(Nanotechnology)، ابررسانايي(Superconductivity) و اينترنت به عنوان جايگزيني براي كامپيوتر شخصي. تكنولوژيهاي نوظهور، صنايع جديد خلق مي كنند و ممكن است موجب كهنه شدن تكنولوژيهاي موجود شوند. اين تكنولوژيها موجب بروز تغییراتی بزرگ در نهاد های اجتماعی می شوند.
- تکنولوژی پیشرفته (High Technology) : به تکنولوژی مدرن یا پیچیده اطلاق می شود
مشخصات سازمان هایی که از این نوع تکنولوزی ها استفاده می کنند عبارتند از :
- کارکنان آنان دارای مدارج علمی سطح بالا هستند.
- تغییرات تکنولوژیکی اش خیلی بیشتر از صنایع دیگر است.
- بودجه تحقیق و توسعه آن بالاست.
- می تواند از تکنولوژی برای رشد سریع استفاده کند و با ظهور تکنولوژی رقیب، بقایش تهدید می شود.
- تکنولوژی بسیط(Low Technology) : به تکنولوژی هایی گفته می شود که طیف گسترده ای از جامعه انسانی از آن بهره مند می شوند
مشخصات سازمان هایی که از این نوع تکنولوزی ها استفاده می کنند عبارتند از :
- کارکنان با سطح آموزش و مهارت نسبتا” پایین دارند.
- از عملیات دستی و یا نیمه خود کار استفاده می کنند.
- مخارج تحقیقات پایین است.
- پایه تکنولوژی با ثبات است و چندان تغيير نمي كند.
- محصولات توليد شده، عمدتاٌ از نوعي هستند كه نيازهاي اساسي انسان(غذا، مسكن، پوشاك و خدمات اساسي انسان) را تامين مي كنند.
- تکنولوژی متوسط(Medium Technology): طیف گستر ده ای از تکنولوژی ها که بین تکنولوژی پیشرفته و تکنولوژی بسیط قرار دارد. این تکنولوژی ها راحت تر انتقال داده می شوند. صنعت خودكار و كالاهاي مصرفي از جمله نمونه هايي اند كه از اين نوع تكنولوژي بهره مي گيرند.
- تکنولوژی مناسب((Approprite technology : نوعی از تکنولوژی که دارای تناسب و هماهنگی بین تکنولوژی مورد استفاده و منابع لازم برای بهره برداری بهینه، از آن می باشد، بعبارتی تکنولوژِی که برای بنگاه با در نظر گرفتن همه جوانب مناسبت دارد. اين تكنولوژي مي تواند از هر سطحي باشد-بسيط، متوسط يا پيشرفته. مثلاٌ وقتي زير ساختار لازم يا كاركنان ماهر وجود ندارد، استفاده از تكنولوژي پيشرفته غير معقول و غير منطقي است و تكنولوژي متوسط، مناسبتر و موثرتر است.
- تكنولوزي كدگذاري شده (Codified technology) : تكنولوژي را مي توان حفظ و به نحوي موثر ميان كاربران منتقل كرد، اگر به شكلي كدگذاري شده و رمزدار بيان شود. يك نقشه مهندسي، يك فرم كدگذاري شده براي بيان شكل، بعد و قدرت تحمل يك محصول مي باشد. يك برنامه كامپيوتري يك الگوريتم بهينه سازي، يك فرم كدگذاري شده است كه دانش مربوط به آن الگوريتم را حفظ و منتقل مي كند. تكنولوژي كدگذاري شده به مردم امكان مي دهد بدانند كه يك تكنولوژي چطور كار مي كند. اما هميشه به آنها نمي گويد كه چرا آن تكنولوژي به آن شيوه به عمل مي كند.اگر تكنولوژي به شكل كدگذاري شده باشد، انتقال آن ساده تر خواهد بود.
- تكنولوژي خاموش (Tacit technology) : تكنولوژي خاموش، دانشي است نامدون و نانوشته. اين تكنولوژي به روشي يكسان براي گروهي از مردم بيان يا ارائه نمي شود. اين تكنولوژي معمولاٌ بر پايه تجارب استوار است و لذا در ذهن سازندگانش باقي مي ماند. دانش پنهان از طريق نمايش يا مشاهده منتقل مي شود و توسط آنها كه به دنبال آن دانش هستند شبيه مي شود. انتقال تكنولوژي پنهان از طريق تماس نزديك و تعامل ميان منبع و ميزبان صورت مي گيرد. برنامه ها و طرحهاي شاگردي و كارآموزي مي توانند به عنوان وسيله اي براي انتقال دانش پنهان حوزه ها يا حرفه هاي خاص استفاده شوند. انتقال تكنولوژي پنهان، دشوارتر، زمان بر و كم دقت تر است.
گردآوری: میثم حسین پور
منبع: کتاب مدیریت تکنولوژی طارق خلیل